AST denilen AST (aspartat amino transferaz) nedir ve ne gibi nedenler ile olur sorularının çok iyi bilinmesi ve ona göre önlem alınması gerekmektedir. AST, amino asit metabolizmasında görevlendirilmiş olan enzimin kısa adıdır.
Hücrenin içinde yoğun bir şekilde bulunan ast nedir sorusunun cevabı kadar hücrede hasar meydana gelmesi sonucu Aspartat Aminotransferaz enziminin kana geçmesi sonucu yükselmesi önemlidir. SGOT yani serum glutamik oksaloasetik transaminaz olarak da ilinen Aspartat Aminotransferaz, vücudun çalışması ve fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli kimyasal reaksiyonları tetiklemektedir.
DİKKAT: Aspartat aminotransferaz (AST) testi karaciğer hasarını kontrol eden bir kan testidir. Doktorunuz karaciğer hastalığınız olup olmadığını öğrenmek ve tedavinizi izlemek için bu testi isteyebilir.
Aspartat Aminotransferaz enzimi karaciğerde, akyuvarlarda, kalpte, pankreasta, iskelet kaslarında ve böbreklerde bulunmaktadır. Aspartat Aminotransferaz, bulunduğu hücrelerde meydana gelecek herhangi bir hasarda kana geçmektedir. Kana geçme miktarı ise hücrelerdeki hasarın boyutu ve şiddetine göre değişmektedir.
Organlarda görülen sorunlar hakkında bilgi veren Aspartat Aminotransferazın miktarı kan testleri ile belirlenmektedir. Ancak daha sağlıklı yorumların yapılabilmesi için ALT değerleri ile beraber okunması ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Kişide bazen ast (aspartat aminotransferaz) yüksekliği görülebildiği gibi bazen de düşüklüğü görülmektedir. Bu da yine kanda yapılan ALT testi ile ölçülmektedir.
Vücuttaki ast (aspartat aminotransferaz)düşüklüğü ve yüksekliğini belirleyen AST testi, karaciğerde hasar meydana getiren farklı hastalıkların tanısı ve tedavisinde kullanılmaktadır. Karaciğerde bulunan hücre kaslarına en duyarlı olan testlerden biridir. ALT değerleri ile birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Karaciğer dışında, Aspartat Aminotransferaz bulunan organlarda da meydana gelen hasarların tespiti için AST Testi uygulanmaktadır. Normalde daha düşük seviyelerde olan Aspartat Aminotransferaz, doku veya organ hasarı meydana geldiğinde ast yüksekliği durumunu meydana getirir. Bulunduğu hücrelerde herhangi bir hasar meydana geldiğinde kana geçen ve orada yükselen Aspartat Aminotransferazın kanda bulunma miktarı, yaşanan hasarın büyüklüğüne göre değişmektedir. AST testi için koldaki toplardamarın bir tanesinden kan örneği alınır. Aspartat Aminotransferazın normal değerleri şu şekildedir:
Yeni doğanda: 15 – 60 U / L
Yetişkin kişilerde: 0 – 35 U / L
Erkeklerde: 14 – 20 U / L
Kadınlarda: 10 – 36 U / L
Yaşlılarda yetişkin insanlara göre az daha yüksektir. Erkeklerde de kadınlara göre daha yüksek seviyelerde Aspartat Aminotransferaz görülmektedir. SGOP testi olarak da bilinen AST testi, bazı laboratuvarlarda SGOP olarak değerlendirilmektedir.
Ast düşüklüğü olduğu gibi AST yüksekliği daha fazla meydana gelmektedir. Aspartat Aminotransferaz enzimini içermekte olan dokularda hasarlar, iltihabi durumlar ya da hücre ölümleri meydana geldiği zaman kandaki Aspartat Aminotransferaz seviyesi yükselmektedir. Aspartat Aminotransferaz yüksekliğine bağlı olarak bulantı, karın ağrısı ve kusma meydana geldiği zaman ilk olarak hepatit hastalıkları ya da safra yollarında tıkanıklıktan şüphelenilir. Aspartat Aminotransferaz yükselmesine neden olan etkenler şu şekildedir:
Temel olarak karaciğer hastalıklarının tanısında kullanılan Aspartat Aminotransferaz, çok ciddi karaciğer rahatsızlıklarında 50 ya da 100 katına kadar yükselmektedir. Karaciğerde görülen aşağıdaki rahatsızlıklar Aspartat Aminotransferaz değerini yükseltmektedir:
Hepatit A, B, C gibi viral olan hepatitler
Otoimmün ve alkolik hepatitler
Safra taşı ve safra kanalı tümörü gibi safra yollarında tıkanıklığa neden olan durumlar
Alkolik olarak görülen karaciğer hastalığı
Karaciğerde yağlanmaların meydana gelmesi
Karaciğerde kanama ya da travmaların görülmesi
Karaciğer ameliyatları
İlaçlara bağlı olarak görülen karaciğer hastalıkları
Karaciğer tümörleri
Karaciğer absesi
Karaciğer enfeksiyonları
Siroz
Kalp Hastalıkları
Kalp damarlarında meydana gelen tıkanıklıklar nedeni ile kalp krizi oluşması
Sağ kalp yetmezliği
Anjiyo
İskelet Kas Hastalıkları
Ciddi derecede kas travmaları
Kas dokusundaki ciddi yanıklar
Trafik kazası ya da yüksekten düşme gibi çoklu travmalar
Genetik görülen kas hastalıkları
Güneş çarpması
Sıcak
İlaçlar
En sık kullanılmakta olan ateş düşürücüler
Kemoterapi tedavi ilaçları
A vitamininin yüksek oranda alınması
Kolesterol için ilaçlar
Ağrı kesici ya da ateş düşürücü ilaçlar
Zehirlenmeler
İlaç zehirlenmesi
Mantar zehirlenmesi
Aspartat Aminotransferaz enziminin yüksek olmasının nedeni alkol olarak belirlendi ise, alkol kullanımının mutlaka azaltılması gerekmektedir. Eğer alkol kullanımı azaltılır ise AST değerleri birkaç hafta içerisinde normale dönecektir.
Aspartat Aminotransferaz yüksekliğinin bir diğer nedeni de aşırı kilolardır. Bu nedenle sağlıklı ve dengeli beslenerek bu kiloların verilmesi gerekmektedir. Bunun için düşük kalorili beslenilmesi gerekir. Basit şeker ve doymuş yağ kullanılmamalıdır. Koruyu madde içeren gıdalardan da uzak durulması gerekmektedir.
Yapılan araştırmalar neticesinde, orta seviyede kafeinsiz kahve tüketmek Aspartat Aminotransferaz enzimini düşürmektedir.
Karaciğerde meydana gelen bir hastalık, Aspartat Aminotransferaz enzimini artırmaktadır. Bu nedenle karaciğer ile ilgili sorunların tedavi ettirilmesi gerekmektedir.
Aspartat Aminotransferaz enziminin yükselmesi olağan olduğu gibi Aspartat Aminotransferaz düşüklüğü de az da olsa görülmektedir. Kan tahlillerinde Aspartat Aminotransferaz enziminin düşük olması kötü olarak algılanmamalıdır. Aksine Aspartat Aminotransferaz düşüklüğü, kişinin sağlıklı olduğunun göstergesidir. Aralık olarak 5 – 40 birimleri verilmiştir. Ancak 5’in altında AST seviyesine sahip kimse olmadığı için bu aralık verilmiştir. Aslında sağlıklı AST düşüklüğü değeri 0 – 40 arasıdır.
Yorumlar
Loading…