Prolaktin Hormonu Nedir?

Prolaktin hormonu nedir prolaktin yüksekliği durumunda hangi sıkıntılar yaşanır ve nasıl tedavi edilir bu soruların cevaplarını merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Prolaktin, kadınlarda süt üretiminden sorumlu olan bir hipofiz hormonudur. Hipofiz bezi, beynin tabanında bulunan ve birçok hormonun üretildiği bir bezdir. Prolaktin, hipofiz bezinin ön lobunda üretilir.

Prolaktin hormonu, doğurganlık dönemi boyunca kadınların süt üretmesini sağlar. Gebelik sırasında prolaktin düzeyleri artar ve doğumdan sonra süt üretimini desteklemek için yüksek seviyelerde kalır. Emzirme sırasında meme uyarısı, beyindeki hipotalamus bölgesini uyararak prolaktin salınımını artırır. Prolaktin, süt üretimini artıran ve memelerdeki süt bezlerinin büyümesine yardımcı olan bir etkiye sahiptir.

Bunun yanı sıra, prolaktin hormonu kadın ve erkeklerde diğer işlevlere de sahiptir. Östrojen ve progesteron gibi diğer hormonların düzenlenmesine katkıda bulunur ve üreme döngüsü üzerinde etkili olabilir. Ayrıca prolaktin anne-baba davranışları, cinsel işlev, bağışıklık sistemi düzenlemesi gibi çeşitli biyolojik süreçlerde rol oynar.

Prolaktin hormonu bazen normalden yüksek seviyelerde olabilir. Bu durum, hiperprolaktinemi olarak adlandırılır. Bu durumun birçok nedeni vardır. Prolaktin yüksekliği; hipofiz tümörleri, bazı ilaçlar, tiroid sorunları veya stres gibi faktörlere bağlı olarak görülebilir. Hiperprolaktinemi, adet düzensizlikleri, meme akıntısı, kısırlık ve cinsel işlev bozuklukları gibi belirtilere neden olabilir. Bu durumu değerlendirmek ve tedavi etmek için bir endokrinoloji uzmanına danışmalıdır. Çok yüksek çıkması durumunda MR ile hipofiz tümörü olup olmadığı kontrol edilebilir.

Prolaktin hormonunun kısaltılmışı PRL şeklindedir. Prolaktin değeri kadınlarda 15 ile 25 µg/L seviyesinde olmalıdır. Erkeklerde de prolaktin değerinin 5 ile 10 mg arasında olması gerekir. Bu değer kadınlarda gebelik ve lohusalık süreçlerinde yükselir. Bu normaldir. Ancak böyle bir dönemde değilseniz prolaktin yüksekliğinin nedeni araştırılmalıdır.

Prolaktin yüksekliği olması halinde FSH ve GnRH hormon üretimi baskılanır. Ve kadınlarda adet görememe, adet düzensizliği ve gebe kalamama gibi problemleri meydana getirir. Bu nedenle böyle şikayetleriniz olduğunda prolaktin hormonunu kontrol ettirmeyi unutmayın. Eğer bir sıkıntı varsa ilaçlarınızı düzenli kullanırsanız prolaktin değeriniz normal düzeye inecektir. Prolaktin yüksekliği kadınlarda östrojen, erkeklerde ise testosteron düzeyini düşürür. Bunun sonucunda da cinsel fonksiyon bozuklukları görülür.

Prolaktin yüksekliği, hiperprolaktinemi olarak adlandırılan bir durumdur. Hiperprolaktinemi, hipofiz bezi tarafından üretilen prolaktin hormonunun normalden daha yüksek seviyelerde bulunması durumunu ifade eder. Prolaktin düzeyi, laboratuvar testleriyle kan örneği alınarak ölçülür.

Prolaktin yüksekliği teşhis edildiğinde, altta yatan nedenin belirlenmesi için doktorunuz ilave testler ve görüntüleme çalışmaları (MRI gibi) isteyebilir. Tedavi, temel nedenin tespitine bağlıdır. Prolaktinoma gibi hipofiz tümörleri genellikle ilaçlarla (dopamin agonistleri olarak adlandırılan ilaçlar) kontrol altına alınabilir. Diğer nedenler tedavinin gerektirdiği şekilde ele alınır.

Prolaktin hormonu aslında gebelik döneminde salgılanır. Gebelikte prolaktin hormonu meme bezinin gelişmesine ve süt oluşumuna yardımcı olur. Ancak gebelik olmadığında, prolaktin yüksekliği bazı problemlerin varlığına işaret edebilir. Prolaktin yüksekliği, hiperprolaktinemi olarak adlandırılır.

Hipofiz bezinde bulunan iyi huylu bir tümör olan prolaktinoma, prolaktin yüksekliğine neden olabilir. Mikroadenom (1 cm’den küçük) ve makroadenom (1 cm’den büyük) olarak sınıflandırılırlar. Bu tümörlerin tanısı genellikle MR ile konulur. Çoğu zaman ilaç tedavisiyle kontrol altına alınır, ancak büyük tümörler veya ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda cerrahi gerekebilir.

Yumurtalıklarda oluşan hormonal dengesizlikler nedeniyle polikistik over sendromu olan kadınlarda prolaktin yüksekliği görülebilir. Böbrek ve karaciğer hastalıkları, prolaktin düzeylerini artırabilir. Tiroit bezinin az çalışması (hipotiroidi), tirotropin salgılayan TRH hormonunun etkisiyle prolaktin düzeylerini yükseltebilir.

Ayrıca, meme masajı, aşırı egzersiz ve uyku eksikliği gibi bazı faktörler de geçici olarak prolaktin düzeylerini artırabilir.

Prolaktin yüksekliği tanısı konulduktan sonra, tedavi planı kişinin durumuna göre belirlenir. Prolaktinoma gibi tümörler genellikle ilaçlarla tedavi edilir. Ancak büyük tümörler veya ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Altta yatan nedenlerin tedavisi, prolaktin düzeylerinin normale dönmesine yardımcı olur.

Ayrıca meme ucunda süt olup olmadığını kontrol etmek için sürekli olarak memenin uyarılması da prolaktin seviyesinin yükselmesine ve süt üretimine neden olabilir.

İlgilinizi çekebilecek bir diğer yazımız olan Burun Kılları Neden Var? konulu yazımıza mutlaka bir gözatın.

Prolaktin yüksekliği veya hiperprolaktinemi, bir takım semptomlara yol açabilir.

Prolaktin yüksekliğinin etkileri ve sebep olduğu durumlar:

Prolaktin yüksekliği, adet döngüsünü etkileyebilir ve adet düzensizliklerine yol açabilir. Adetlerin seyrek veya düzensiz olması, bazen de tamamen durması görülebilir.

Prolaktin yüksekliği, meme dokusunda süt benzeri bir akıntıya neden olabilir. Bu durum galaktore olarak adlandırılır. Akıntı tek taraflı veya çift taraflı olabilir ve meme uyarısı veya sıkıştırılması gibi faktörlerle artabilir.

Prolaktin yüksekliği, meme dokusunda hassasiyet ve dolgunluk hissiyle birlikte meme büyümesine yol açabilir.

Prolaktin yüksekliği, cinsel istek azalması (libido kaybı) ve cinsel işlev bozukluklarına neden olabilir. Ereksiyon sorunları erkeklerde, orgazm güçlüğü veya kadınlarda vajinismus gibi sorunlar görülebilir.

Prolaktin yüksekliği, kadınlarda ovülasyon (yumurtlama) bozukluklarına ve kısırlığa yol açabilir. Adet düzensizlikleri ve anovulasyon (yumurtlama olmaması) nedeniyle gebelik oluşma şansı azalır.

Prolaktin yüksekliği, östrojen düzeylerinde değişikliklere neden olabilir ve kemik yoğunluğunda azalmaya yol açabilir. Uzun süreli hiperprolaktinemi, osteoporoz riskini artırabilir.

Prolaktinoma gibi prolaktin yüksekliği nedenleri, baş ağrılarına ve nadir durumlarda görme alanında değişikliklere neden olabilir. Bu tür tümörler optik sinire veya çevreleyen yapılara baskı yapabilir. İlaç tedavisi uygulanır eğer yanıt vermezse ameliyat ile alınır.

Prolaktin yüksekliği belirtileri ve etkileri kişiden kişiye değişebilir ve şiddeti farklılık gösterebilir. Hiperprolaktinemi teşhisi konduğunda ilk olarak altta yatan neden belirlenmelidir. Ve uygun tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Bir endokrinoloji uzmanına danışarak prolaktin yüksekliğinin neden kaynaklandığına dair gereken testleri yaptırmalı ve tedaviye başlamalısınız.

Prolaktin yüksekliği tanısı koymak için aşağıdaki adımlar izlenir:

Prolaktin yüksekliği tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve bireye özgü olarak planlanır.

Prolaktinoma gibi hipofiz tümörleri nedeniyle prolaktin yüksekliğiniz varsa, doktorunuz genellikle dopamin agonisti olarak adlandırılan ilaçları reçete eder. Bu ilaçlar, prolaktin düzeylerini düşürmek için hipofiz bezinde dopamin aktivitesini artırır. Hipofiz tümörleri genellikle ilaç tedavisiyle kontrol altına alınır. Ancak tümör büyükse veya ilaç tedavisine yanıt vermezse, cerrahi müdahale veya radyoterapi gibi tedavi seçenekleri de düşünülebilir.

Prolaktin yüksekliği, bazı ilaçların yan etkisi olarak ortaya çıkabilir. Eğer prolaktin yüksekliği ilaç kullanımına bağlı olduğu düşünülüyorsa, doktorunuz kullandığınız ilaçları gözden geçirebilir veya alternatif tedaviler önerebilir.

Prolaktin yüksekliği başka bir nedene bağlı olarak meydana geldiyse, örneğin hipotiroidizm veya böbrek yetmezliği gibi durumlar, altta yatan nedenin tedavisi prolaktin düzeylerini normalleştirebilir.

Tedavi süreci, bireyin özel durumuna ve prolaktin yüksekliğinin nedenine bağlı olarak değişir. Doktorunuz, en uygun tedavi seçeneklerini belirlemek ve tedaviyi yönlendirmek için sizinle birlikte çalışacaktır. Düzenli olarak muayenelerinize giderek ve doktorunuzun önerilerini takip ederek prolaktin hormonunuzu normal düzeyine getirebilirsiniz.

Prolaktin düşüklüğü, prolaktin hormonunun normalden düşük seviyelerde olmasıdır. Bu genellikle hipofiz bezinde veya endokrin sistemde sorun olduğunu gösterir.

Hipofiz bezi hasar gördüğünde, prolaktin üretimi etkilenebilir. Bunun sonucunda prolaktin düşüklüğü oluşabilir. Hasar, cerrahi, radyoterapi veya bazı tümörlerden kaynaklanabilir.

Nadir görülen genetik bir durum olan prolaktin eksikliği sendromunda, doğuştan prolaktin eksikliği vardır. Hipofiz bezi, prolaktin üretme yeteneğini kaybetmiştir.

Bazı durumlar için kullanılan dopamin agonistleri içeren ilaçların kullanılması, prolaktin düzeylerini düşürebilir ve prolaktin düşüklüğüne yol açabilir.

Prolaktin düşüklüğü, bazen belirtilere neden olmayabilir veya fark edilmeyebilir. Ancak, emzirme ve süt üretimi gibi süreçlerde sorunlara yol açabilir. Prolaktin düşüklüğünün tedavisi için ilk olarak altta yatan nedenin belirlenmesi gerekir. Genellikle hormon replasman tedavisi kullanılır. Bu tedavi ile vücutta eksik olan prolaktin hormonunu sentetik olarak yerine koyulur. Hormon replasman tedavisi, emzirme veya süt üretimi gibi durumları desteklemek ve olası komplikasyonları önlemek için kullanılır.

Tedavi süreci, prolaktin düşüklüğünün nedenine ve semptomların devam edip etmemesine bağlı olarak değişir. Bir endokrinolog veya uzman doktor, prolaktin düşüklüğü tanısı koyar ve size uygun tedavi seçeneklerini önerir. Tedavi sürecinde muayenelerinize düzenli olarak gitmeli ve doktorunuzun talimatlarını izlemelisiniz. Sağlıklı günler dileriz.